Amsterdam

Het stadsbestuur is van plan het AEB te verkopen.  Wat doet het AEB eigenlijk? En waarom is het een slecht idee om het AEB te verkopen aan private partijen? Vijf vragen aan SP-raadslid Erik Bobeldijk.  

1.Wat is het AEB?

De afkorting AEB staat voor Afval Energie bedrijf.
Het AEB, gelegen in het Westelijk Havengebied, verwerkt het Amsterdamse huisvuil en ander (bedrijfs)afval uit Amsterdam en de regio. De warmte die bij de afvalverwerking vrijkomt wordt gebruikt voor de (stads)verwarming van woningen in onder meer Noord en Nieuw-West. 

2. Het college is van plan het AEB te verkopen aan een commerciële partij. Waarom is dit volgens de SP geen goed idee?

Het verwerken van afval en het leveren van energie (stadsverwarming) zijn basisvoorzieningen. Iedere Amsterdammer heeft ze nodig en kan niet zonder. Deze publieke taken horen dan ook niet thuis op de markt bij een commerciële partij. Het is absurd dat de wereld van afvalverwerking is geprivatiseerd en er een internationale handel in afval is ontstaan. Zodra er ergens veel geld te verdienen valt, leggen betaalbaarheid, milieu, gezondheid en andere zaken van algemeen belang het altijd af tegen de wens van bedrijven om snel veel winst te maken. Dit zien we nu ook terug bij energie en elektra. Energiebedrijven zijn geprivatiseerd, commerciële partijen maken torenhoge winsten en de energierekening voor Amsterdammers is onbetaalbaar.

3. Welke risico’s brengt een eventuele verkoop mee voor de Amsterdammers?

Wanneer de gemeente overgaat tot verkoop van het AEB dan kan Amsterdam minder goed sturen op het betaalbaar houden van de afvalstoffenheffing.  Het risico bestaat dus dat de kosten voor de Amsterdammer zullen stijgen. Dit geldt ook voor de stadsverwarming en de warmte die AEB aan verschillende huishoudens levert, ook hier heeft de gemeente bij verkoop minder controle over. Eigenlijk kun je zeggen dat bij verkoop Amsterdam afhankelijk is van de bereidheid bij (commerciële) partijen om hier naar te kijken. 

4. Hoe is het AEB eigenlijk zo in de problemen gekomen?

Het idee dat publieke taken met een gerust hart aan de markt konden worden overgelaten, heeft  aan het begin van deze eeuw ook de afvalverwerking in zijn greep gekregen. Ook de gemeente Amsterdam trok als lokale overheid voor een deel haar handen af van de afvalverwerking. In 2014 werd het AEB verzelfstandigd. De gemeente bleef aandeelhouder, maar was niet meer verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering van het bedrijf. 

Door een combinatie van factoren raakte het AEB in 2019 in een diepe crisis. Er waren problemen met de verbrandingsovens en het Amsterdamse huisvuil dreigde niet meer te worden opgehaald. Amsterdam is het noodlijdende AEB toen met tientallen miljoenen te hulp geschoten, waarmee een hoop chaos en ellende is voorkomen. In 2019 zijn toen de eerste plannen ontstaan om het AEB te verkopen. Een poging om het AEB te verkopen aan de publieke afvalverwerker HVC uit Alkmaar draaide toen op niks uit.

Inmiddels is de situatie rond het AEB veranderd. De meeste problemen die in 2019 speelden zijn opgelost. Desondanks is het stadsbestuur nog steeds van plan om het AEB te verkopen. De mededingingsautoriteit heeft onlangs een streep gezet door de verkoop aan het private Chinees-Rotterdamse afvalbedrijf AVR. Nu wil het stadsbestuur een nieuwe poging wagen om het AEB alsnog te verkopen.

5. Hoe gaat het nu verder?

Het voorgenomen besluit van het stadsbestuur wordt komende week besproken in de gemeenteraad en zal voorlopig nog wel op de agenda blijven staan. Als SP zullen we blijven strijden om het Afval Energie Bedrijf in publieke handen te houden en het volgende ‘privatiseringsdebacle’ te voorkomen.